Ήταν ο χειμώνας του 1891, όταν ήρθε η ιδέα στον Καναδό γυμναστή James Naismith να δημιουργήσει ένα sport, που οι αθλητές του θα προσπαθούσαν να βάλουν την μπάλα σε ένα καλάθι και αυτός που θα την έβαζε περισσότερες φορές θα κέρδιζε. Ας δώσουμε έμφαση στις τελευταίες λέξεις. Αυτός που θα έβαζε την μπάλα περισσότερες φορές στο καλάθι (δηλαδή αυτός με το μεγαλύτερο ταλέντο), θα κέρδιζε.
Πριν από περίπου τρεις εβδομάδες, μια δήλωση του coach Pesic, τάραξε τα ήρεμα και γαλήνια νερά του Ευρωπαϊκου μπάσκετ. Η δήλωση του ήταν η εξής: “Στο μπάσκετ, όταν θέλεις να αλλάξεις το τέμπο ενός αγώνα, αλλάζεις τον ρυθμό της άμυνας, όχι της επίθεσης. Τότε μπορείς να εκμεταλλευθείς το ανοιχτό γήπεδο, με κοντρολαρισμένο μπάσκετ. Έτσι γίνεται στην Ευρώπη, εδώ δεν είμαστε όπως το ΝΒΑ που δεν είναι πραγματικό μπάσκετ. Κάθε πρωί βλέπω σκορ από τους αγώνες του ΝΒΑ, βλέπεις πολύ υψηλά αποτελέσματα σαν το 122-120. Όλοι γιορτάζουν και πανηγυρίζουν, όλοι είναι χαρούμενοι. Ας είναι. Το καλύτερο μπάσκετ σήμερα, παίζεται στη EuroLeague, στην οποία μπορείς να δεις τα πάντα. Μπορείς να δεις άμυνα, μπορείς να δεις επίθεση, τακτική, τρίποντα και καρφώματα, δημιουργία. Αυτό που μας λείπει, είναι η σωστή προώθηση που έχει το ΝΒΑ. Δεν έχουμε μάθει να πουλάμε το προϊόν μας εδώ στην Ευρώπη”.
Πολλοί βγήκαν να υποστηρίξουν την άποψη του προπονητή της Barcelona, άλλοι διαφώνησαν έντονα μαζί του. Το blog μας, θα ήθελε με αφορμή αυτή την δήλωση του Σέρβου προπονητή να ανοίξει το θέμα που απασχολεί αρκετούς μπασκετόφιλους τελευταία. Προσωπική μου άποψη είναι, πως ο κύριος Pesic, υπέπεσε σε ύβρι, καθώς τα έβαλε με το ίδιο το basket, όπως το οραματίστηκε ο δημιουργός του εκείνο το μακρινό χειμώνα του 1891.
Το ατομικό ταλέντο και τα fundamentals:
Θα ξεκινήσουμε την ανάλυσή μας λέγοντας πως στο NBA, καλώς ή κακώς το ατομικό ταλέντο είναι πάρα πολύ μεγαλύτερο σε σχέση με το αντίστοιχο ταλέντο που υπάρχει στην Ευρώπη. Γιατί συμβαίνει αυτό όμως; Αυτό συμβαίνει επειδή στην Αμερική, οι προπονητές δίνουν τεράστια βάση στα fundamentals, δηλαδή τα θεμέλια που πρέπει να αναπτύξει από μικρή ηλικία κάθε μπασκετμπολίστας που σέβεται τον εαυτό του. Δυστυχώς στην Ευρώπη πολλές σχολές μπάσκετ (μια από αυτές και η Ελληνική), προσπερνάνε αυτό τον βασικό κανόνα και δημιουργούν παίχτες που γνωρίζουν τακτική, αλλά δεν γνωρίζουν τα λεγόμενα “βασικά” του αθλήματος (σουτ, πάσα, ντρίμπλα). Στην Αμερική οι μπασκετμπολίστες για να επιβιώσουν πρέπει να αφοσιώσουν όλη τους την ζωή, πάνω στην ατομική βελτίωση, για να πραγματοποιήσουν κάποια στιγμή το όνειρο με το οποίο μεγάλωσαν από παιδιά, που δεν είναι άλλο από τον παίξουν στο NBA. Δεν υπάρχει Αμερικανός μπασκετμπολίστας που να μην ξυπνάει και να μην κοιμάται με αυτό το όνειρο. Κανένας τους δεν έχει ως όνειρο να αγωνιστεί στην Euroleague. Στην Euroleague ο Αμερικανός θα καταλήξει αν δεν τα καταφέρει στο NBA. Την ίδια στιγμή, ακόμα και οι μεγάλοι Ευρωπαίοι μπασκετμπολίστες έχουν σαν όνειρο να φύγουν στην άλλη άκρη του Ατλαντικού αν τους παρουσιαστεί η ευκαιρία. Πραγματικά είναι ελάχιστοι οι Ευρωπαίοι που θα έλεγαν όχι σε μια ικανοποιητική πρόταση από το NBA. Ο Διαμαντίδης είναι τέτοιο παράδειγμα, και πιο πρόσφατα ο Llull. Είναι όμως μια επιλογή που κάνουν επειδή αγαπούν το Ευρωπαικό basket και το θεωρούν ανώτερο από το Αμερικάνικο ή μήπως ήξεραν και οι ίδιοι πως δεν έχουν τα προσόντα για να ανταπεξέλθουν σε τέτοιες συνθήκες;
Star της Euroleague και αποτυχία στον κόσμο του NBA:
Η αλήθεια είναι πως έχουμε δει τα τελευταία χρόνια πάρα πολλούς Euroleague Legends να κάνουν την προσπάθεια τους στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού και εν τέλει να αποτύγχανουν και να αναγκάζονται σε επιστροφή στην Ευρώπη. Τα παραδείγματα είναι πάρα πολλά: Σπανούλης, Jasikevicius, Shved, Sergi Rodriguez, Rudy Fernadez, Claver και η λίστα δεν έχει τελειωμό. Όλοι τους για τους δικούς τους λόγους δεν τα κατάφεραν στο NBA και επέλεξαν να επιστρέψουν στην ασφάλεια της Euroleauge. Την ίδια ώρα ένας από τους καλύτερους παίχτες αυτή την στιγμή στην διοργάνωση (ο Jan Vesely), είχε κάνει και εκείνος πριν λίγα χρόνια την προσπάθεια του στον μαγικό κόσμο του NBA, χωρίς να καταφέρει ποτέ να αποκτήσει προταγωνιστικό ρόλο. Είναι ελάχιστοι οι Ευρωπαίοι που έφυγαν από την Euroleague και κατάφεραν να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις ομάδες τους, αντέχοντας την πίεση του ανταγωνισμού με τους καλύτερους. Ο Doncic είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα, αλλά και οι Mirotic και Rubio ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Η αλήθεια όμως είναι ότι αυτοί οι παίχτες είναι η μειοψηφία. Οι Ευρωπαίοι που κάνουν την πραγματική διαφορά στην Αμερική, είναι παιδιά που δεν αγωνίστηκαν ποτέ στην Euroleague και ουσιαστικά πήγαν από μικροί στην Αμερική και έμαθαν το άθλημα εκεί. Ενδεικτικά παραδείγματα είναι ο Γιάννης, ο Jokic, ο Porzingis, ο Markkanen (για να μην πάμε σε παλαιότερα παραδείγματα με Nowitzki και Parker). Όλοι τους παιδιά που αγωνίζονταν σε μικρές Ευρωπαικές ομάδες και με την πρώτη ευκαιρία έφυγαν για απέναντι, ώστε να εξελίξουν το παιχνίδι τους και να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους, ώστε να γίνουν all stars. Όλοι οι νέοι παίχτες έχουν σαν όνειρο να φύγουν μικροί για την Αμερική με την πρώτη ευκαιρία για να εξελίξουν το παιχνίδι τους και αυτό μόνο τυχαίο δεν είναι. Αυτοί που έμειναν εδώ ξέρουν πως δεν μπορούν να βελτιωθούν περαιτέρω και για αυτό επέλεξαν (σοφά) να μην κάνουν το βήμα για απέναντι, καθώς ήξεραν και οι ίδιοι πως λογικά θα επέστρεφαν πίσω ως αποτυχημένοι.
Ευρωπαίοι προπονητές και NBA:
Δεν είναι βέβαια μόνο οι Ευρωπαίοι μπασκετμπολίστες, οι οποίοι δεν τα καταφέρνουν να πετύχουν στον μαγικό κόσμο του NBA. Ακόμα μεγαλύτερη είναι η αποτυχία των Ευρωλιγκάτων προπονητών στην Αμερική. Πόσοι από τους Ευρωπαίους προπονητές θα έβρισκαν δουλειά απέναντι ως head coach; Πιθανότατα κανένας αυτή την στιγμή, καθώς το επίπεδο εκεί είναι υψηλότατο και οι απαιτήσεις τεράστιες. Μην ξεχνάμε πως ο (κατά γενική ομολογία) επιτυχημέος στην Euroleague coach Blatt , έφυγε ως αποτυχημένος από το NBA, μην μπορώντας να διαχειριστεί έναν star σαν τον Lebron (δεν είχε την απαιτούμενη προσωπικότητα να το κάνει). Την ίδια στιγμή ο coach Messina δεν έχει καταφέρει ακόμα να βρει δουλειά ως head coach παρά μόνο ως assistant. Την ίδια τύχη πιθανότατα θα έχει κάθε μεγάλος Ευρωπαίος προπονητής που θα ψαχτεί για απέναντι (Ιτούδης, Saras κλπ).
Το NBA πρωτοπορεί, η Euroleague προσπαθεί να ακολουθήσει:
Είναι επίσης γνωστό, πως όλες οι καινοτομίες πάνω στο άθλημα συμβαίνουν πρώτα στην Αμερική και έπειτα από (πολύ) καιρό η Ευρώπη προσπαθεί να ακολουθήσει. Ακόμα και το νέο format της Euroleague, έχει στηθεί στα πρώτυπα της κλειστής Λίγκας του NBA. Είναι θέμα χρόνου οι 16 ομάδες, να γίνουν 20 και μετέπειτα οι 20, να γίνουν 26. Όλα αυτά μπορεί να μην γίνουν άμεσα, αλλά μέσα στην επόμενη δεκαετία. Επιπροσθέτως, πριν λίγα χρόνια το τρίποντο μεταφέρθηκε από τα 6.25 στα 6.75 και θεωρώ πως είναι θέμα χρόνου να πάει στα 7.25, ακολουθώντας τα βήματα της εξέλιξης του αθλήματος. Πιθανότατα τα όρια του γηπέδου να μεγαλώσουν και στην Ευρώπη και να μπει ο κανονισμός των “3 second violation”. Επίσης βλέπουμε πως κάθε χρόνο οι κανονισμοί γίνονται όλο και πιο ελαστικοί, προσπαθώντας να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Αμερικής. Όλες αυτές οι μετατροπές θα έχουν ως στόχο το Ευρωπαικό basket να εξελιχθεί, να ανοίξουν οι χώροι και να ανέβει το pace από τις εκάστοτε ομάδες.
Γενικότερη θεώρηση των Ευρωπαίων για το μπάσκετ στην Αμερική:
Η αλήθεια είναι πως το μεγαλύτερο ποσοστό των Ευρωπαίων σνομπάρουν το NBA, καθώς οι περισσότεροι προσπαθούν να το μειώσουν με χαρακτηρισμούς που συναντάμε πολύ συχνά πλέον σε μπασκετοκουβέντες (είτε από δημοσιογράφους, είτε από προπονητές, είτε από απλούς θεατές), όπως “στην Αμερική δεν παίζουν άμυνα” ή “δεν υπάρχουν συστήματα” ή “το NBA είναι ένα τσίρκο που σκοπό έχει μόνο το θέαμα”. Γνώμη μου είναι πως αυτές οι απόψεις δεν έχουν κάποια βάση και πως αυτοί που τις εκφράζουν δεν παρακολουθούν τακτικά το πως παίζεται το άθλημα απέναντι. Δεν γίνεται κάποιος να παρακολουθεί NBA και να μην έχει δει τα αμυντικά συστήματα του coach Stevens, δεν γίνεται να βλέπει NBA και να μην υποκλίνεται στα επιθετικά συστήματα των coach Popovich, Budenholzer, Donovan και Nurse. Δυστυχώς οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δεν βλέπουν τακτικά αγώνες μπάσκετ στο ανώτατο επίπεδο, καθώς τα παιχνίδια αυτά πραγματοποιούνται σε ωράρια απαγορευτηκά για τον μέσο Ευρωπαίο. Έτσι περιορίζονται στο να ενημερώνονται για το τι γίνεται από τα διάφορα αθλητικά site, τα οποία ως επι τω πλείστον δεν μπορούν να εμβαθύνουν σε ανάλυση. Έτσι θα ανεβάσουν κάποιο εντυπωσιακό κάρφωμα, κάποιο blooper της βραδιάς και κάποιο record και έτσι ο αναγνώστης δεν θα μπορέσει να έχει μια ολοκληρωμένη άποψη πάνω στο θέμα. Επίσης ένα άλλο βασικό πρόβλημα είναι μια συντηρητική νοοτροπία που μας διακατέχει εμάς τους Ευρωπαίους (και ειδικότερα τους Έλληνες). Δυσκολευόμαστε να αποδεχτούμε το πραγματικά ταλαντούχο καθώς κατά βάθος το ζηλεύουμε, επειδή οι ίδιοι δεν το έχουμε και δεν θα το αποκτήσουμε ποτέ. Την ίδια στιγμή μας αρέσουν πάρα πολύ οι παραμυθένιες ιστορίες που οι hard workers αλλά αδύναμοι τελικά καταφέρνουν να κερδίσουν τους υπερταλαντούχους (βλ. Zalgiris). Τέτοιες ιστορίες έχουν μπει βαθιά στο θυμικό μας και είναι πολύ δύσκολο να ξεκολλήσει από την νοοτροπία μας. Γνώμη μου είναι ότι το αυθεντικό ταλέντο πρέπει να το θαυμάζουμε και όχι να το ποινικοποιούμε και το NBA έχει μπόλικο από αυτό.
Στο παρακάτω βίντεο μπορούμε να δούμε μερικά εξαιρετικά ATO plays από τον coach Stevens:
*Πηγή: Coach Daniel
Link καναλιού: https://www.youtube.com/channel/UCo7ttcxRQH9WrDGxxB-QAew
Παρελθοντολαγνεία:
Τα τελευταία χρόνια, στα ομαδικά αθλήματα (και κυρίως στο basket), παρατηρείται το φαινόμενο της παρελθοντολαγνείας. Συγκεκριμένα για το NBA, ο κόσμος έχει παραμείνει κολλημένος στα 90s, μια όντως εξαιρετική εποχή για το άθλημα, καθώς σε αυτήν αγωνίστηκε ο καλύτερος όλων ο Michael Jordan. Όλα καλά μέχρι εδώ. Κανείς δεν αμφισβητεί τα 90s. Σπουδαίες ομάδες, εξαιρετικοί παίχτες. Όμως πλέον έχουμε φτάσει σε σημείο να απαξιώνουμε τους μπασκετμπολίστες και τις ομάδες της σημερινής εποχής. Οι φράσεις όπως “ποιος Lebron; Αυτός δεν ξέρει basket, είναι μόνο καλός αθλητής.” ή “ποιοι Golden State Warriors; Αν έπαιζαν με τους Bad Boys θα έβαζαν και στις τσέπες τους”, είναι απόψεις που ακούω καθημερινά. Η παρελθοντολαγνεία δεν μας αφήνει να απολαύσουμε αυτό που συμβαίνει σήμερα, καθώς ότι και να γίνει μέσα μας θα πούμε πως στο παρελθόν όλα ήταν καλύτερα. Λόγω αυτής, πολλοί άνθρωποι έχουν καταλήξει στην άποψη πως το NBA έχει “πεθάνει”, καθώς μόνο στα 90s άξιζε και πως από εκεί και πέρα έχει γίνει μια μπίζνα που ως σκοπό έχει μόνο το κέρδος και για αυτό το Ευρωπαικό basket είναι πλέον καλύτερο. Γνώμη μου είναι πως πρέπει όλοι μας να σεβόμαστε το παρελθόν, όμως ταυτόχρονα πρέπει να ζούμε το παρόν και να κοιτάμε αισιόδοξα το μέλλον.
Συνοψίζοντας, πρέπει να πούμε πως το Ευρωπαικό μπάσκετ έχει την δική του ομορφία και την δική του ιστορία. Μας έχει χαρίσει πολλές συγκινήσεις και δεν πρέπει να το απαξιώνουμε. Κανένας δεν θα ξεχάσει την Jugoplastika, το basket της Maccabi επί Saras και Parker, την μεγάλη Barcelona του Pascual, τον Παναθηναικό του Obradovic, τον Ολυμπιακό του Ivkovic και την CSKA του Παπαλουκά. Είναι άδικο όμως και για το ίδιο το άθλημα εδώ, οποιαδήποτε σύγκριση με την αμερικάνικη εκδοχή του. Το basket στο NBA παίζεται σε άλλα επίπεδα που δυστυχώς δεν θα τα φτάσουμε ποτέ μας. Καλό θα ήταν να απολαμβάνουμε λοιπόν το άθλημα σε όλες τις εκδοχές του, χωρίς να κάνουμε άδικες συγκρίσεις.