Ξεκινώντας το παρακάτω κείμενο θα ήθελα να κάνω όσο πιο ξεκάθαρο γίνεται πως θεωρώ τον Gregg Popovich, ως έναν εκ των κορυφαίων ever που ασχολήθηκε με την προπονητική στο άθλημα που τόσο αγαπάμε, αν όχι τον απόλυτο GOAT.
Όσοι γεννηθήκαμε στη δεκαετία του ’90 και δεν προλάβαμε την εποχή του Jordan, μπορεί να θεωρούμαστε άτυχοι, αλλά από την άλλη είμαστε πολύ τυχεροί που ζήσαμε την εποχή των prime Spurs, όπου τα πρόσωπα του συλλόγου δεν ήταν άλλα από τον coach Popovich και το κορυφαίο PF που πάτησε ποτέ παρκέ, τον Tim Duncan.
Όταν ήμασταν στο σχολείο ακόμη και αρχίζαμε να ασχολούμαστε με το μπάσκετ όλο και πιο ενεργά, τότε όλοι, μα όλοι, στην τάξη μόνο έναν προπονητή ξέραμε από την απέναντι πλευρά του Ατλαντικού. Αυτός ήταν φυσικά ο Gregg Popovich. Και φυσικά οι Spurs ήταν η ομάδα που οι περισσότεροι διαλέγαμε στα διάφορα video games που κυκλοφορούσαν τότε. Στα παιδικά μας μυαλά, ο Παναθηναϊκός του Obradovic ήταν κάτι σαν τους Spurs του Popovich, παρότι στην πραγματικότητα οι δύο ομάδες δεν είχαν καμία σχέση.
Γενικότερα εκτιμώ πολύ και σέβομαι απεριόριστα τόσο τον προπονητή, όσο και τον άνθρωπο Gregg Popovich, μιας και πάντα ήταν ιδιαίτερα vocal σε κοινωνικά ζητήματα που απασχολούσαν τόσο την Αμερική, όσο και γενικότερα όλο τον πλανήτη (ασκούσε έντονη κριτική στον Trump τον οποίο μάλιστα χαρακτήρισε δημόσια ηλίθιο, ήταν κάθετα αντίθετος με την οπλοκατοχή και την αστυνομική βία, είχε ταχθεί ξεκάθαρα υπέρ των δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών στις ΗΠΑ κλπ).
Πριν λίγες μέρες βέβαια προχώρησε στην παρακάτω δήλωση μετά το παιχνίδι των 70 πόντων του Donovan Mitchell…
«Είναι πολύ πιο δύσκολο να παίξεις άμυνα αυτές τις ημέρες με τόσους παίκτες που μπορούν να σκοράρουν τρίποντα. Θα σκοράρουν, αυτό είναι δεδομένο. Οπότε οι μέσοι όροι ανεβαίνουν. Η άμυνα είναι πολύ δύσκολη και παρότι μπορεί να δουλέψει στο μισό γήπεδο, στο τρανζίσιον μπορεί να ανοίξει το κορτ και να σουτάρουν από απόσταση. Είναι προφανώς ένα πλεονέκτημα. Το έχω πει και ξανά, ελπίζω η λίγκα να βάλει τετράποντο και πεντάποντο, ώστε να το κάνουμε πραγματικό τσίρκο. Θα είναι διαφορετικό σπορ, δε θα είναι μπάσκετ, θα είναι μία αηδία»
Δεν μπορώ να περιγράψω με λόγια πόσο προβληματική είναι η δήλωση αυτή. Δεν μπορώ να καταλάβω πως ένας προπονητής σαν τον Gregg που πάντα σεβόταν τα skills των αθλητών πως πιστεύει πως η εξέλιξη αυτών δημιουργούν πρόβλημα στο ίδιο το άθλημα και το καταντάει “τσίρκο”.
Προφανώς είναι πιο δύσκολο πλέον να αμυνθείς σε έναν παίχτη που έχει ανεπτυγμένα όλα τα βασικά του αθλήματος σε κορυφαίο επίπεδο. Που ταυτόχρονα μπορεί να δημιουργήσει και να εκτελέσει με την ίδια επάρκεια από οποιοδήποτε σημείο του γηπέδου. Προφανώς είναι πολύ δύσκολο να μαρκάρεις αθλητές που είναι πολύ καλύτερα προπονημένοι, που μπορούν και να περάσουν από πάνω σου, αλλά φυσικά και να εκτελέσουν πάνω σε κάθε άμυνα γιατί παρά την δύναμη και την αθλητικότητά τους παραμένουν smooth στην εκτέλεση.
Δεν μπορώ να κατανοήσω γιατί η περαιτέρω ανάπτυξη των skills στην εκτέλεση αποτελεί πρόβλημα για το ίδιο το NBA και κατ’ επέκταση για το άθλημα. Γιατί είναι πρόβλημα να βλέπουμε όλους τους πραγματικά καλούς παίχτες να μπορούν να εκτελέσουν από οποιοδήποτε σημείο του γηπέδου; Είναι πρόβλημα και οι πέντε παίχτες μιας πεντάδας να μπορούν να σκοράρουν; Τι θα θέλαμε; Να επιστρέψουμε στις εποχές που υπήρχε ένας star στην κάθε ομάδα ο οποίος πλαισιωνόταν από καμιά δεκαριά ξυλοκόπους, οι οποίοι δεν είχαν τίποτα να προσφέρουν στο ίδιο το άθλημα;
Γιατί να καταλήξουμε πάλι στο ίδιο σημείο;
Εντωμεταξύ ο Popovich είχε προβεί σε μια παρόμοια ατυχέστατη δήλωση πριν από πέντε χρόνια όταν είχε ερωτηθεί για το μπάσκετ των Warriors:
«Δεν είναι μπάσκετ αυτό. Ας έχουμε και τετράποντα. Ή πεντάποντα και να το κάνουμε διασκεδαστικό για τους φιλάθλους. Ας το κάνουμε τσίρκο!»
Είναι προφανές πως ο Popovich είναι αρνητής της εξέλιξης του ίδιου του αθλήματος, έτσι όπως διαμορφώθηκε στα mid 10s, με την δημιουργία της καλύτερης ομάδας που πάτησε ποτέ παρκέ, η οποία έφτασε σε τρομακτικά επίπεδα με την προσθήκη του Durant.
Βέβαια η εξέλιξη είχε ήδη κάνει τα πρώτα της βήματα από τις αρχές της δεκαετίας του 2010 όταν και είδαμε να κάνουν την εμφάνιση τους (επιτέλους) πολλοί stars χωρίς επιθετικές αδυναμίες!
Έκαναν την εμφάνιση τους αθλητές που ήταν επαρκέστατοι σε κάθε είδους εκτέλεση, μπορούσαν να δημιουργήσουν τόσο το δικό τους σουτ, όσο και να δημιουργήσουν για τους συμπαίχτες τους.
Τα 10s αποτέλεσαν την εποχή που εμφανίστηκαν σούπερ ήρωες.
Κανονικοί σούπερ ήρωες όμως, όπως αυτοί που διαβάζαμε μικροί στα κόμικ και αργότερα είδαμε να ενσαρκώνονται μπροστά μας στις ταινίες της Marvel.
Είναι η εποχή του LeBron, του Durant, του Curry, του Harden, του Kyrie, του Leonard, του Lillard και του Klay Thompson μεταξύ (πολλών) άλλων. Είναι η εποχή που εμφανίστηκαν οι ψηλοί που έβαλαν την εκτέλεση με πρόσωπο στο καλάθι στο ρεπερτόριο τους και που έτρεχαν επιθέσεις γύρω από αυτούς (βλ. τον σημερινό Jokic και Embiid).
Είναι η εποχή που έσωσε το άθλημα από την μετριότητα, μιας και τα 00s ήταν μια μαύρη τρύπα για το άθλημα σε ποιοτικό επίπεδο. Κι ας τα αγαπάμε πολύ γιατί μεγαλώσαμε με αυτά. Καθώς περνούν τα χρόνια και κοιτώντας με μια πιο αντικειμενική σκοπιά είναι ξεκάθαρο πως η δεκαετία του 2000 ήταν από τις χειρότερες διαχρονικά για το NBA, μιας και οι stars έβγαιναν με το σταγονόμετρο (+ότι σε όποιον νέο, ταλαντούχο μπασκετμολίστα έβγαινε έπεφτε πάνω του το βάρος του “νέου Jordan”, ευτυχώς αυτή η εμμονή ξεπεράστηκε με τα χρόνια), οι ομάδες που έκαναν πρωταθλητισμό δεν ήταν ιδιαίτερα fun to watch (καμία σχέση με τους Bulls στα 90s ή φυσικά τους Heat του Lebron ή τους Warriors του Curry στα 10s), με αποκορύφωμα το πρωτάθλημα του 2004, το οποίο κατέκτησαν οι Pistons (μαύρη στιγμή για το μπάσκετ).
Ευτυχώς λοιπόν ήρθε η δεκαετία του 2010 και είδαμε την τελειοποίηση του μπάσκετ στο κορυφαίο επίπεδο, οδηγώντας το άθλημα σε αυτό που είναι σήμερα.
Δηλαδή ένα παιχνίδι υψηλού ρυθμού, υψηλής έντασης και στις δύο πλευρές του παρκέ, με μπόλικο ατομικό ταλέντο, το οποίο όμως δεν “καπελώνει” επ’ουδενί την προπονητική επιρροή.
Απλά πλέον οι σύγχρονοι προπονητές εμπιστεύονται πολύ περισσότερα τα (ανεπτυγμένα) skills των παιχτών τους. Παρότι υπήρξε μια μεταβατική περίοδος δύο-τριών χρόνων που οι ομάδες προσπάθησαν να ακολουθήσουν το μοντέλο των Warriors χωρίς κάποια ιδιαίτερη επιτυχία. Το τρίποντο μπήκε ακόμα περισσότερο στο παιχνίδι και όντως ορισμένες ομάδες το έψαχναν αρκετά παραπάνω από ότι θα έπρεπε μιας και τα skills των αθλητών τοτς δεν ήταν τα κατάλληλα.
Όντως αυτό μπορούμε να πούμε πως ήταν μια υπερβολή που έγινε τάση στο NBA, μιας και οι ίδιοι οι προπονητές έψαχναν να πειραματιστούν με νέες ιδέες. Αν ο Popovich δήλωνε πως δεν είναι όλα για όλους τότε κανείς δεν θα μπορούσε να του φέρει αντίρρηση. Όμως είναι λάθος να υποτιμούνται τα skills των αθλητών και η περαιτέρω εξέλιξη του ίδιο του αθλήματος
Για αυτό θα το φωνάζω.
Ευτυχώς ήρθαν στην ζωή μας οι Warriors του Kerr και τερμάτισαν το μπάσκετ.
Ευτυχώς ήρθε στην ζωή μας ο prime LeBron.
Ευτυχώς ζήσαμε την εποχή του κορυφαίου ολοκληρωμένου επιθετικά μπασκετμπολίστα, του Kevin Durant.
Ευτυχώς ζήσαμε το Clash of The Titans μεταξύ Warriors και Cavs.
Ευτυχώς είδαμε μπόλικους μπασκετμπολίστες που έχουν τα skills να σουτάρουν και από τα 8 και από τα 9 μέτρα (κάποιοι και από το logo) και να το κάνουν αυτό σε συνέχεια.
Ευτυχώς είδαμε και αρκετούς stars που προκαλούν τον τρόμο στις άμυνες όποτε αποφασίζουν να επιτεθούν στο καλάθι ή να σηκωθούν για να εκτελέσουν.
Είμαστε τυχεροί που ζήσαμε αυτή την εξέλιξη του αθλήματος. Και εγώ νιώθω ακόμα πιο τυχερός που γράφω προς την υπεράσπιση αυτής.
Γιατί η πεμπτουσία του αθλήματος είναι να μπαίνει η μπάλα στο διχτάκι. Αυτός είναι ο σκοπός. Όχι να καταστρέψεις το παιχνίδι του αντιπάλου.
Η άμυνα πλέον έχει γίνει πιο δύσκολη και για αυτό ευθύνεται όχι μόνο η εκτέλεση από κάθε σημείο του γηπέδου. Η άμυνα έχει γίνει πιο δύσκολη γιατί έχει ανέβει ο ρυθμός. Γιατί οι παίχτες είναι πιο καλά προπονημένοι. Γιατί υπάρχει περισσότερη κίνηση στην επίθεση που οδηγεί την άμυνα σε λάθη. Γιατί υπάρχει καλύτερο διάβασμα του παιχνιδιού. Γιατί οι προπονητές δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην λεπτομέρεια, κάτι που δεν γίνονταν σε καμία περίπτωση τα προηγούμενα χρόνια.
Ένας προπονητής με το status του Popovich θα έπρεπε να επικροτεί την εξέλιξη του αθλήματος και όχι να την χαρακτηρίζει ως “τσίρκο”, δίνοντας τροφή σε όλους αυτούς που υποτιμούν το σύγχρονο NBA, στο οποίο είναι και ο ίδιος μέρος του.
O coach πιθανότατα βγάζει και μια κάποια χολή για το σύγχρονο NBA, γνωρίζοντας πως η “μπογιά” του έχει περάσει πλέον. Δεν είναι κακό να το παραδεχτούμε, ούτε να κρυβόμαστε, εξάλλου αυτό δεν μειώνει σε καμία περίπτωση τα όσα τεράστια έχει ήδη καταφέρει στην καριέρα του ο Popovich. Ο coach Popovich βρίσκεται πλέον στην δύση της καριέρας του και αυτό φαίνεται να τον ενοχλεί λίγο.
Αλλά είναι λογικό για τον ίδιο να αναπολεί το παλιό NBA. Στο παλιό NBA, ο ίδιος και η ομάδα του μεσουράνησαν και κυριάρχησαν. Πάνω σε αυτή την περίσταση βρήκε πάτημα και έστησε τους δικούς του Spurs που από το 1999 έως και το 2014 δημιουργώντας μια μακροχρόνια δυναστεία.
Μετά δυστυχώς για τον ίδιο η εξέλιξη τον άφησε πίσω. Ο Duncan μεγάλωσε, ο Leonard αποχώρησε και οι Spurs μπήκαν σε ένα μεταβατικό στάδιο εδώ και έξι χρόνια πλέον. Είναι φυσιολογικό λοιπόν για τον Popovich να βγάζει χολή για την νέα γενιά αθλητών αλλά και γενικότερα για την νοοτροπία με την οποία εξελίσσεται το μπάσκετ.
Εδώ κολλάει αυτό με τους γέρους λύκους που αδυνατούν να μάθουν νέα κόλπα που χρησιμοποιώ και στον τίτλο (έτσι το λένε στο χωριό μας).
Το βασικό πρόβλημα που προκύπτει από τις δηλώσεις του Popovich πάντως δεν είναι οι δηλώσεις αυτές καθ’αυτές. Είναι πως όλοι οι απανταχού haters του σημερινού NBA βρήκαν πάτημα σε αυτή την δήλωση του Popovich και επέστρεψαν οι γελοίες άναρθρες κραυγές τύπου “καλά τα λέει ο Popovich έχει καταντήσει τσίρκο το NBA” ή “δεν υπάρχει άμυνα στο NBA”, ή το γνωστό αγαπημένο “η regular season στο NBA είναι μόνο θέαμα και έχει καταντήσει ένα αμερικάνικο show”.
Προσωπικά θεωρώ περιττό το να απαντήσει κανείς με σοβαρά επιχειρήματα σε τέτοιες ανακρίβειες από ανθρώπους που αρνούνται να παρακολουθήσουν σε βάθος το άθλημα. Αρνούνται να το μελετήσουν και πολλές φορές κρίνουν χωρίς καν να παρακολουθούν.
Από την άλλη δεν είναι σωστό για το ίδιο το άθλημα να αφήνεις εκεί έξω τέτοιες απόψεις να διαιωνίζονται. Έτσι για να απαντήσω σε αυτά τα σαθρά επιχειρήματα, θα πω πως στο NBA υπάρχουν ειδικοί προπονητές που ασχολούνται αποκλειστικά με τα αμυντικά συστήματα της εκάστοτε ομάδας. Οι άμυνες δεν είναι απλά υψηλού επιπέδου, αλλά πλέον οι προπονητές αλλάζουν τα αμυντικά τους plays σχεδόν σε κάθε παιχνίδι προσαρμόζοντας τα στον εκάστοτε αντίπαλο.
Στην Euroleague λοιπόν δεν παίζουν καλύτερη και πιο προσηλωμένη άμυνα. Ούτε φυσικά το staff της Barcelona είναι πιο ικανό να εφαρμόσει ένα αμυντικό πλάνο καλύτερα από ότι θα το κάνει το αντίστοιχο staff των Celtics. Απλά στη Euroleague δεν υπάρχει το πηγαίο ταλέντο στους αθλητές, οπότε είναι πολύ πιο εύκολο να αντιμετωπιστούν και να διαβαστεί το παιχνίδι τους.
Αν δεν υπήρχε άμυνα στο NBA τότε τους τίτλους δεν θα τους έπαιρναν κατά κύριο λόγο ομάδες με two way χαρακτήρα τα τελευταία πέντε χρόνια (Warriors-Lakers-Bucks-Raptors όλες τους ομάδες με τρομερό two way πρόσωπο).
Και φυσικά η regular season αποτελεί τον καθρέπτη για το τι πρόκειται να δούμε στα play-off. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι σε συντριπτική πλειοψηφία οι ομάδες που τερματίζουν ψηλά στην regular season είναι και αυτές που φτάνουν μέχρι το τέλος του δρόμου στα play-off. Κανένας δεν μπορεί να ξεκινήσει να παίζει στα play-off χωρίς πρώτα να έχει παρουσιάσει ένα σταθερό πρόσωπο σε όλη την διάρκεια της χρονιάς.
Είναι αυτό που είχε πει ο Obradovic σε εκείνη την επική συνέντευξη μετά την Πρόκομ. “It’s ok, let’s play now. Let’s start to play…How to play? How?”
Κλείνοντας να πω πως ο Greg Popovich θα παραμείνει σπουδαίος ακόμα κι αν κάνει χιλιάδες τέτοια ατυχέστατα σχόλια.
Όμως είναι λάθος να κλείνουμε τα μάτια και να δεχόμαστε άνευ όρων οτιδήποτε δηλώνει μια αυθεντία. Έστω κι αν αυτή η αυθεντία είναι ο Popovich.
Και καθαρά φιλοσοφικά να το δούμε πρέπει πάντα να ασκούμε κριτική στις πληροφορίες που λαμβάνουμε από διάφορα ερεθίσματα με έναν κανόνα πάντα. Να έχουμε εμβαθύνει πραγματικά στο εκάστοτε θέμα. Να έχουμε καλή γνώση της κατάστασης καθώς μόνο τότε έχει νόημα και αξία η όποια κριτική σκέψη σε μια αυθεντία.