Εδώ και κάποιον καιρό εγώ και τρεις φίλοι μου καλοί Παναθηναϊκοί έχουμε στήσει μια ομαδική συνομιλία στο messenger.
Συνήθης για όλους μας πλέον αυτός ο τρόπος επικοινωνίας. Πολλές αναλύσεις, εικασίες, αναδρομές στο παρελθόν, τσακωμοί, αντιπαραθέσεις, ρεσιτάλ συγκομιδής άχρηστων πληροφοριών, μα κυρίως προβληματισμός γύρω από το βασικό ζήτημα που γέννησε αυτό το γκρουπάκι:
Τον ποδοσφαρικό Παναθηναϊκό και όλα όσα τον περιβάλλουν.
Το ένδοξο βαθύ παρελθόν του, το πληγωμένο του σύγχρονο και το ζοφερό παρόν του. Αυτό ειδικά, το ζοφερό παρόν, το είχαμε παραλληλίσει με την προσπάθεια που έκανε ο Hugh Glass να επιστρέψει στην βάση του και να κερδίσει την δικαιοσύνη για όσα δεινά είχε υποφέρει ο ίδιος και ο αδικοχαμένος του γιος από τους καιροσκόπους συντρόφους του στην ταινία The Revenant (Al.Inarritu). Έτσι κάπως κι ο ποδοσφαιρικός Παναθηναϊκός έβλεπε διάφορους Fitzgerald να τον σέρνουν αβοήθητο και ανήμπορο στην ανυποληψία για δικό τους όφελος ή των εντολέων τους.
Σκεπτόμενος, όμως, καλύτερα την ώρα που γράφω αυτές τις παντελώς άχρηστες για τους περισσότερους εισαγωγικές πληροφορίες, συνειδητοποίησα ότι έχουμε κάνει λανθασμένη ερμηνεία του σεναρίου. Ο Hugh Glass δεν είναι ο Παναθηναϊκός. Είναι ο Ivan Jovanovic. Αυτός που παλεύει να επιστρέψει από την κόλαση το club, όντας αβοήθητος μέσα σε αυτήν, παλεύοντας με τα θηρία.
Σήμερα, την ημέρα που το κείμενο γράφεται, είναι Παρασκευή 22/9/2023, μία μόλις μέρα μετά την μεγαλειώδη νίκη του Παναθηναϊκού επί της Villarreal.
Αυτό είναι ένα γεγονός του οποίου τις προεκτάσεις δεν θα αναπτύξω από εδώ. Το status του αντιπάλου είναι κοινό για τον κόσμο και από μόνο του αρκεί για να αναδείξει την σπουδαιότητα του αποτελέσματος. Ζούμε ως οπαδοί της ομάδας το πιο δυσφορικό hangover μέχρι το επόμενο.
Και θα υπάρξει τέτοιο, γιατί το διασφαλίζει η παρουσία του Majstor Ivan Jovanovic αυτό.
Βλέποντας ταυτόχρονα σε επανάληψη το παιχνίδι, θα μιλήσω για το πως φτάσαμε στο hangover. Τι έχει μεσολαβήσει από την 16/6/2021 μέχρι σήμερα. Από την ημέρα δηλαδή που μίλησε ο coach για πρώτη φορά σε εμάς με την ιδιότητα που τον γνωρίζουμε, ως προπονητής του Παναθηναϊκού.
Εκείνο το μεσημέρι, ούτε το 1% του κόσμου (μέσα στο 99% και εγώ) δεν έτρεφε φιλοδοξίες και απαιτήσεις για την όποια επόμενη μέρα ενός πλήρως απαξιωμένου τμήματος, του οποίου την ηγεσία είχε και έχει προεξάρχοντος του θολού και ακατανόητου μεγαλομετόχου του, ένα σμήνος περίεργων και άσχετων με τον χώρο του ποδοσφαίρου τύπων, που λειτουργούν αμιγώς υπαλληλικά.
Τυπικά θα έπρεπε να είναι άλλη μία άσκοπη media day με τον νέο-σύντομα προς αποπομπή-προπονητή που θα υποσχόταν ωραία πράγματα τα οποία μέσα σε λίγους μήνες θα είχε παρατήσει, γιατί πολύ απλά είτε λόγω της ατομικής του σοβαρότητας θα κουραζόταν από την συνεργασία του με τους διοικητικούς αναλώσιμους, είτε γιατί ο ίδιος θα ήταν ένας από τους πολλούς απίθανους τύπους που η συγκεκριμένη διοίκηση συνέλλεξε από τα αζήτητα της ποδοσφαιρικής αγοράς.
Κοινό σημείο επαφής σε κάθε πρόβλεψη η δεδομένη αποτυχία με τον έναν ή τον άλλον τρόπο μέσα σε ένα μικρό χρονικό διάστημα.
Μέχρι τον επόμενο και πάλι από την αρχή.
Αυτή ήταν παναθηναΪκή ομαλότητα την προηγούμενη (σχεδόν) δεκαετία. Μια σειρά από μάταια εγχειρήματα με διάφορα ποινολόγια πάνω από τα κεφάλια των προπονητών, εξωαγωνιστική ανυποληψία, budget φτώχειας, έλλειψη σαφούς πλάνου, στειρότητα στελεχών κρίσιμων θέσεων, μηδενική τεχνογνωσία και συνεχείς αποτυχημένες καταλήξεις.
Αν κάτι έκανε τους λίγους για το μέγεθος του συλλόγου εναπομείναντες παρατηρητές των ποδοσφαιρικών δρώμενων να νιώσουν μερικώς καλά εκείνη την μέρα, ήταν ότι ο άνθρωπος που στήθηκε απέναντι στις κάμερες να μιλήσει για το δικό του πλάνο, έθεσε ως βασικό στόχο του με τίμιο και ειλικρινή τρόπο να επαναφέρει την οπαδική & φίλαθλη βάση της ομάδας στο πλευρό της.
Εκεί που για να αντέξεις χρειαζόσουν γερά νεύρα, αυτοκυριαρχία, ψυχική παρακολούθηση και φαρμακευτική αγωγή. Όχι το τελευταίο διάστημα, αλλά επί σειρά ετών. Εγχείρημα δύσκολο, αν σκεφτεί κανείς την επικρατούσα κατάσταση και την μεταβλητή των επικεφαλής.
Το έταξε αυτό.
Με τρόπο σαφή, ηθικό και καθαρό. Με λόγο που πολλοί θα ζήλευαν, Χωρίς περιττή επίκληση σε συναισθήματα, φανφάρες και ευχολόγια, αλλά προσεγγίζοντας την κατάσταση από την πραγματική της βάση. Έχοντας κατά νου τις αντικειμενικές και εξόφθαλμες δυσκολίες.
Ο coach εκείνη την μέρα αποδέχθηκε την μάχη με την αρκούδα. Αγκάλιασε τον ρόλο του Hugh Glass. Μπήκε στο δάσος και κατευθείαν έμαθε το πόσο δύσκολο είναι να επιβιώσει μέσα σε αυτό. Έπρεπε να αναπτύξει πρωτοφανή για το ελληνικό περιβάλλον skills για να βγει όρθιος από αυτό.
Και πως να το κάνει;
Όταν στις πρώτες προπονήσεις του βλέπει παίκτες να παίζουν μπουνιές μεταξύ τους για λόγους ασήμαντους; Όταν βλέπει γύρω του ποδοσφαιριστές και στελέχη να μην έχουν ιδέα των ρόλων τους;
Το club ζούσε χωρίς πλάνο. Χωρίς ιδανικά. Χωρίς άμεσους ή μακροπρόθεσμους στόχους.
Το πρώτο εξάμηνο μάλιστα, βλέπει τον Ivan να έχει 10 ήττες. Σε ένα ζοφερό σαββατιάτικο βράδυ του χειμώνα στο Αγρίνιο της Αιτωλοακαρνανίας, στις 19/2/2022 ήταν η 10η. Αυτή που έδειχνε πως ο coach χάνει και τους τελευταίους πιστούς του, καθώς ο Παναθηναϊκός έγραφε 0 νίκες μέχρι τότε στην επαρχία σε όλο το πρωτάθλημα.
Μηδέν!
Ούτε οι τρομερά ηθικές δηλώσεις του Σέρβου, ούτε η σοβαρότητα που εξέπεμπε μπορούσαν ως δεδομένα να δώσουν κουράγιο για πολλά πράγματα. Μιλάμε άλλωστε για μια fanbase η prime γενιά της οποίας βρίσκεται σε πλήρη κατακερματισμό και κρίση ταυτότητας για πολλά χρόνια τώρα.
Αυτό που για άλλους θα ήταν ένα θλιβερό κύκνειο άσμα, έγινε για τον Majstor το απόλυτο σημείο καμπής.
Σε αυτό συντέλεσε η γενική απάθεια της διοίκησης στην ποδοσφαιρική της προσέγγιση, έστω και κατά τύχη! Γιατί πάντα χρειάζεται και αυτή αν θέλεις να ζήσεις και να βγεις από μάχη με την αρκούδα.
Μετά από εκείνο το peak της παραβολής, ο Παναθηναϊκός δεν ξανάδε πίσω του. Επόμενο αποτέλεσμα, νίκη με 3-0 επί της ΑΕΚ. Και μετά πολλές νίκες σε ντέρμπι. Και ο πρώτος τίτλος τον Μάιο στον τελικό κυπέλλου με τον ΠΑΟΚ μετά από 8 άθλια χρόνια. Υπό την αιγίδα και την καθοδήγηση ενός ανθρώπου που είχε μονάχα ένα όπλο: Την γνώση του πραγματικού μεγέθους του σωματείου που υπηρετεί. Των origins και των principles του Παναθηναϊκού.
Λύτρωση.
Με μία μόνιμη δύσπιστη ματιά πίσω από την πλάτη μας, μήπως και κάτι μας κρύβεται. Με τρομερή μετριοπάθεια και ριζωμένη (εύλογη) απαισιοδοξία για το μέλλον. Παρόλα αυτά, ο μεγάλος είχε κάνει έργο την υπόσχεσή του. Ο κόσμος είχε αρχίσει να επιστρέφει
Μέσα στο επόμενο διάστημα ο Γιοβάνοβιτς είδε όλη την ασχήμια της άνισης μάχης για την επαναφορά μιας μεγάλης ομάδας που στερείται δομών.
Από τις μεταγραφικές παλινωδίες με τους διάφορους περίεργους καλοθελητές agents και το όλο παιδικό στήσιμο του οργανογράμματος, μέχρι την πίεση για υπερβατικό πρωταθλητισμό που ο ίδιος επέβαλε και δημιουργία απαιτήσεων σε ένα μάτσο άμαθους από τέτοιες καταστάσεις παίκτες.
Μπήκε στην δεύτερη χρονιά του, έχοντας ήδη κεκτημένα και μη κοιτώντας πίσω, βάζοντας μαχητές δίπλα του όποιον του έκανε ως χαρακτήρας και πίστευε πως δεν θα τον προδώσει. Τα έκανε μαζί τους όλα σχεδόν τέλεια, χωρίς να γευτεί την κατάκτηση ενός ιστορικού και πλήρως παράδοξου πρωταθλήματος για ποικίλους λόγους, παρότι οδηγούσε την κούρσα για 35 αγωνιστικές!
Αυτοί οι προαναφερθέντες γενικώς ως λόγοι τον έφεραν λίγο πριν την βουτιά του στον γκρεμό.
Τον περασμένο Μάιο στεκόταν στο ένα πόδι μετά την παράσταση που στήθηκε στο Φάληρο. Τρύπησε. Μπήκε στην σκοτεινή πλευρά του. Μια πλευρά που στο παρελθόν τον έχει ταλανίσει.
Κάποτε, κάποιος είχε περιγράψει την εικόνα του Παναθηναϊκού στα πρώτα επί Γιοβάνοβιτς φιλικά ως «κατάθλιψη». Ένα μέρος που ο Ιβάν έχει πάει. Το έχει βιώσει. Και δεν του αξίζει. Γιατί του αξίζει το φως.
Εκεί που βοήθησε ο ίδιος με την εμπειρία του έναν μαχητή του να βγει. Τον αγαπημένο πλέον του κόσμου και ανεπιθύμητου παλιότερα, Aitor Cantalapiedra. Και οι δυο τους misfits του τριγύρω γίγνεσθαι. Η εικόνα του Ιβάν στην ιστορική εκείνη συνέντευξη τύπου (για όλους τους λάθος λόγους), ήταν η ευθεία απεικόνιση ενός ανθρώπου που για πρώτη φορά νιώθει ότι χάνει την πνευματική του ακεραιότητα.
Απολύτως δικαίως. Τσαλακώνεται σε prime time και δείχνει καθαρά χωρισμένος ανάμεσα σε δύο δρόμους.
Ο ένας είναι να κλείσει το κεφάλαιο αυτό της ζωής του όντας σε κάθε περίπτωση υπερβατικά επιτυχημένος και να ηρεμήσει από την σαπίλα του βουνού, τα αγρίμια, τα κρύα και την πείνα. Να δώσει ένα τέλος.
Ο δεύτερος να πάει the hard way την πορεία του, κόντρα και όπου βγει. Προφανώς η απάντηση για την επιλογή του μας είναι ήδη γνωστή. Η επιλογή του μας έχει δώσει την πολυτέλεια να έχουμε ήδη από την λήψη της μέχρι σήμερα κάποιες ιστορικές νέες σελίδες στον σύλλογο. Όπως η χθεσινή. Το δύσκολο είχε γίνει τον Μάιο. Το χθεσινό, μέχρι και οι τύποι που έκαναν δοκιμές στα matrix του γηπέδου το περίμεναν…
Όλα τα παραπάνω δεν εξυμνούν απλά τις πράξεις ηρωισμού.
Ο ήρωας έχει από μόνος του μια τραγικότητα και μόνο με την προσωπικότητα που έχει και όλα όσα ο ίδιος πρεσβεύει ως άνθρωπος μέσα στον βόθρο του ελληνικού αθλητισμού και της σύγχρονης αμείλικτης κοινωνίας.
Το αντικείμενο ελέγχου είναι πρώτα από όλα τα κατορθώματα. Η δημιουργία του.
Δημιούργημά του είναι τα συναισθήματα που σε πολύ κόσμο έχει δώσει και θα δώσει στο μέλλον. Του ανήκουν οι κραυγές μας σε μία νίκη σε derby. Του ανήκει το κλάμα μας στο πέναλτι του Mladenovic στο Velodrome. Του ανήκει το χαμόγελο μετά από μία τεράστια χαμένη ευκαιρία για πρόκριση απέναντι στην Braga. Του ανήκει η επαναφορά στην κανονικότητα με το χθεσινό βράδυ και την μεγαλειώδη νίκη επί της Villarreal.
Του ανήκει η προσμονή μας για το επόμενο παιχνίδι.
Οι ατελείωτες συζητήσεις για τα ταξίδια μας με την ομάδα. Οι αναλύσεις μας και τα καθημερινά posts στα social media. Η αγωνία μας για να ξεκλέψουμε χρόνο από τις οικογένειές μας για να βρεθούμε δίπλα σε αυτόν και τα παιδιά του. Οι πονοκέφαλοι τις επόμενες μέρες από τα ξενύχτια και τις μπίρες. Οι παρέες. Οι γνωριμίες. Οι φιλίες.
Μα πάνω από όλα ο Παναθηναϊκός που και πάλι στέκεται όρθιος και θυμίζει σε όλους το ύψος του.
Δεν ξέρω αν ο Ιβαν ΜΑΣ καταφέρει να φτάσει στον προορισμό του. Δεν γνωρίζω αν θα έχουμε την πολυτέλεια να μας τιμάει με το ήθος και τις αξίες που φέρνει η παρουσία του για πολύ ακόμη.
Ξέρω μόνο ότι έχει ήδη περάσει στο πάνθεον των παναθηναϊκών ηρώων της ιστορίας, γιατί πολύ απλά μας θύμισε ποιόν σύλλογο ακολουθούμε και αγαπάμε.
Μας έδωσε ένα φιλί ζωής που πολλές φορές δεν δίνεται ούτε από τους μεγαλύτερους λεφτάδες που κυβερνάνε τον παγκόσμιο αθλητισμό. Γιατί όλα δεν αγοράζονται στην ζωή, ούτε υπογράφονται σε συμβόλαια.
Η ιστορία θα τον τοποθετήσει τον majstor λοιπόν στην θέση που του αρμόζει. Ασχέτως κατάληξης πλέον. Είναι ήδη εκεί. Και το μόνο που έχουμε να του πούμε είναι ένα ανθρώπινο και αληθινό «ευχαριστώ». Για όλα όσα μας χάρισε. Για όλα όσα μας δίδαξε.
Το είπε πολύ ωραία σε μία πρόσφατη συνέντευξη. Απλά και κατηγορηματικά.
«Παναθηναϊκός είμαστε…»