Ο Κώστας Κατσουράνης ήταν ανέκαθεν ένας από τους αγαπημένους μου ποδοσφαιριστές. Προσωπικά τον θεωρώ τον κορυφαίο κεντρικό χαφ που έβγαλε ποτέ η Ελλάδα. Ένας παίχτης με πολύ υψηλό ποδοσφαιρικό IQ και τεχνικά άρτιος. Τα κρίσιμα γκολ που σκόραρε την χρονιά του πρωταθλήματος (ειδικά μέχρι να ξεκινήσει να σκοράρει κατά ριπάς ο Cisse), τον έβαλαν ακόμα περισσότερο στην καρδιά μου.
Το καλοκαίρι του 2014 είχε δεχθεί σφοδρή κριτική για την παρουσία του στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Βραζιλίας (όντως δεν ήταν σε καλή κατάσταση). Πιο συγκεκριμένα στο παιχνίδι με την Ιαπωνία δέχθηκε μια χαζή κόκκινη κάρτα και ουσιαστικά “κρέμασε” την ομάδα, η οποία αναγκαστικά έπαιξε για την ισοπαλία.
Τελικά η εθνική καταφέρνει να περάσει τον όμιλο με εκείνη την επική πρόκριση απέναντι στην Ακτή Ελεφαντοστού, με τον Κατσουράνη να μην έχει δικαίωμα συμμετοχής προφανώς λόγω της αποβολής του στο παιχνίδι κόντρα στην Ιαπωνία.
Τις επόμενες μέρες επικρατεί ένας πανζουρλισμός στα social media και πάνω στην φάση του κραξίματος που έπεφτε στον Κατσουράνη δημιουργείται η σελίδα “ΟΧΙ Κατσουράνη με Κόστα Ρίκα”. Μέσα σε λίγες ώρες η συγκεκριμένη σελίδα είχε πάρει χιλιάδες like, καθώς ο Κατσουράνης ήταν το επίκεντρο της κριτικής εκείνες τις μέρες.
Προσωπικά θεωρούσα ότι η απαξίωση στο πρόσωπο του Κώστα ήταν μια λανθασμένη κίνηση, καθώς μιλάμε για έναν πολύ υψηλού επιπέδου ποδοσφαιριστή για τα ελληνικά δεδομένα και φυσικά για έναν παίχτη που το όνομα του έχει ταυτιστεί με όλες τις μεγάλες επιτυχίες της εθνικής από το 2004 μέχρι το 2014.
Τώρα θα μου πείτε γιατί ενώ θεωρείς άδικη την απαξίωση στο πρόσωπο του Κώστα Κατσουράνη προχωράς σε μία ακόμη τέτοια απαξιώνοντας τον Νικ Καλάθη;
Θα ξεκινήσω λέγοντας πως τον Νικ Καλάθη τον θεωρώ πολύ καλό μπασκετμπολίστα, ο οποίος στα prime του μπορούσε να προσφέρει μερικά elite στοιχεία στις ομάδες στις οποίες αγωνιζόταν. Πίεση στην μπάλα, υψηλό αμυντικό IQ και συγκέντρωση στον τομέα της ομαδικής άμυνας, elite αμυντικός σε άμυνα αλλαγών κάνοντας deny στον αντίπαλο ψηλό, εξαιρετική pick’n’roll δημιουργία και πολύ καλός δημιουργός στο ανοιχτό γήπεδο.
Κάποτε μάλιστα πίστευα πως ο Νικ θα μπορούσε να ηγηθεί στην όλη προσπάθεια της ομάδας για επιστροφή στα Final-4, όμως η παρουσία του σε οριακές καταστάσεις που απαιτούν από τον ηγέτη της εκάστοτε ομάδας να βγει μπροστά και να ξεκολλήσει το κάρο από την λάσπη ήταν μηδαμινή και εκεί μπήκε ταφόπλακα στα όνειρα που έκανα για ευρωπαϊκή διάκριση με τον Καλάθη ως βασικό χειριστή.
Η ιστορία έχει γράψει ότι ο Νικ απέτυχε να βγει μπροστά και να ηγηθεί σε καταστάσεις play-off όλες τις χρονιές της δεύτερης παρουσίας του στην ομάδα. Και με Τζόρτζεβιτς προπονητή και με Πασκουάλ και με Πιτίνο και με πολλούς σουτέρ δίπλα του και με παίχτες σκόρερ δίπλα του και με pick’n’roll ψηλό και με post up ψηλό, με οποιαδήποτε στελέχωση δίπλα του, με οποιονδήποτε προπονητή ο Νικ στον Παναθηναϊκό απέτυχε.
Το 12-1 ρεκόρ σε αγώνες play-off είναι ένα τραγικό στατιστικό, όπως επίσης αποκαρδιωτική ήταν η εικόνα του Καλάθη σε όλες τις σειρές που καλέστηκε να βγει μπροστά ως ηγέτης με εξαίρεση την σεζόν 17-18 όταν και απέναντι στην Ρεάλ ήταν πραγματικά καλός αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό, καθώς είναι πολύ δύσκολο να χάσεις από το σκοράρισμα του Νικ (πόσο μάλλον σε σειρά παιχνιδιών)
Μπορεί σε έναν διαφορετικό ρόλο, σε μια άλλη ομάδα, σε ένα άλλο περιβάλλον ο Καλάθης στο prime του να ήταν πολύ χρήσιμος. Όπως και ήταν στα τελευταία δύο χρόνια παρουσίας του Ζέλικο στον πάγκο όταν είχε τον ρόλο του αμυντικού εξολοθρευτή και η ομάδα πέτυχε και με το παραπάνω τους στόχους της (δύο σερί f4, μία κατάκτηση Ευρωλίγκας).
Δυστυχώς όμως στην μετά Ζέλικο εποχή στον Παναθηναϊκό έψαχναν πάντα τον Ήρωα που θα τον οδηγήσει πάλι στις ευρωπαϊκές νίκες. Σε ένα ήδη απαιτητικό περιβάλλον, δόθηκε λοιπόν αυτή η αρμοδιότητα στον πιο ακατάλληλο (βάση skills) μπασκετμπολίστα που θα μπορούσε να δοθεί.
Το σύγχρονο μπάσκετ στηρίζεται πλέον στους combo guard. Στους παίχτες που μπορούν να εκτελέσουν και να δημιουργήσουν με την ίδια επάρκεια. Σε αυτούς που μπορούν να κρίνουν παιχνίδια μόνο με την παρουσία τους. Σε όλες τις ομάδες-νικήτριες που έχουν εμφανιστεί την τελευταία δεκαπενταετία τόσο στην Euroleague όσο και στο NBA, υπάρχουν τέτοιου είδους χειριστές.
Καμία μα καμία ομάδα δεν υπήρξε νικήτρια έχοντας για ηγέτη της έναν χειριστή που δεν μπορεί να απειλήσει από πουθενά και που αποδεδειγμένα είναι πνευματικά ανεπαρκής για να ηγηθεί ενός underdog συνόλου.
Ο Παναθηναϊκός με λίγα λόγια επί πέντε χρόνια παραβίαζε την λογική δίνοντας ένα τεράστιο συμβόλαιο και τα κλειδιά του αγωνιστικού τμήματος σε έναν αθλητή που τα χαρακτηριστικά του δεν ήταν τέτοια για να μπορέσει να λειτουργήσει ως χειριστής σε μια ομάδα που έψαχνε απεγνωσμένα την νίκη και την επιστροφή στις επιτυχίες. Τα χαρακτηριστικά του prime Καλάθη θα ήταν ιδανικά για έναν τρίτοτεταρτο ρόλο σε μια ομάδα με τους ανάλογους στόχους.
Με θλίβει πραγματικά που εν έτει 2022 υπάρχει ακόμα περιθώριο για μια τέτοια κουβέντα. Δεν έχουμε 2017 για να συζητάμε “τι στελέχωση χρειάζεται γύρω του ο Καλάθης” και “ναι καλός ο Χεζόνια ή ο Παπαπέτρου αλλά δεν σουτάρουν σταθερά άρα δεν ταιριάζουν με τον Νικ”. Είναι τρομερά μίζερο όλο αυτό και αλήθεια με θλίβει που η πλειοψηφία του κόσμου του Παναθηναϊκού δεν μπορεί να αναγνωρίσει ποιος είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο.
Λένε ότι ο Νικ χρειάζεται σουτέρ γύρω του για να του ανοίξουν το γήπεδο και να μπορέσει να τρέξει την ομάδα όπως αυτός επιθυμεί. Την σεζόν 17-18 λοιπόν ο Παναθηναϊκός είχε στηθεί 100% με αυτή την λογική έχοντας τρεις off ball πλάγιους που σούταραν με 40+% από την περιφέρεια (Ρίβερς, Λοτζέσκι, Ντένμον), είχε stretch, αθλητικό 4 που επίσης σούταρε με 40+% (Σιγκλεντόν) και φυσικά είχε pick’n’roll ψηλό (Γκιστ).
Όλα ήταν στημένα γύρω από τον Νικ. Δεν υπήρχε καν δεύτερος σοβαρός χειριστής στην ομάδα. Υπήρχε ένα τεράστιο all-in από τον coach Πασκουάλ στην πεποίθηση ότι ο Νικ με την συγκεκριμένη στελέχωση θα μπορέσει να λειτουργήσει καλύτερα και να οδηγήσει την ομάδα μέχρι το τέλος του δρόμου.
Όντως ο Νικ με την συγκεκριμένη στελέχωση απέδωσε πολύ καλύτερα, αλλά η αλήθεια είναι πως ο οποιοσδήποτε guard που είχε δίπλα του μια σύγχρονη στελέχωση με off ball εκτελεστές, 3D forwards, stretch αθλητικά PF και καθαρό pick’n’roll ψηλό θα απέδιδε καλύτερα. Το πρόβλημα στον Παναθηναϊκό ήταν ότι του έλειπε πολύ το winning mentality, καθώς στα παιχνίδια που το σκορ ήταν κλειστό, όπως και στα εκτός έδρας ματς (εκεί δηλαδή που χρειάζεται όλο και περισσότερο ένας ηγέτης να βγει μπροστά), η ομάδα πνιγόταν.
Ακούμε λοιπόν συνεχώς για την στελέχωση γύρω του. Υπήρχε μια πιο ιδανική συνθήκη από αυτή του 2017-18; Μπορούσε να βρει καλύτερη στελέχωση στον Παναθηναϊκό ποτέ ή να βρει έναν προπονητή που να έχει εντρυφήσει στο πως να χειρίζεται άσουτους guard και να τους κάνει λειτουργικούς μέσα στο σύνολο (ας θυμηθούμε την κοινή παρουσία Πασκουάλ-Ρούμπιο και Πασκουάλ-Σατοράνσκι);
Και ναι όντως το spacing παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στο σύγχρονο μπάσκετ. Κανένας δεν το αρνείται αυτό. Όμως έχετε σκεφτεί ποτέ γιατί είναι αναγκαίο να υπάρχει καλό spacing; Μα φυσικά για να δημιουργηθούν χώροι ώστε να επιτεθεί ο χειριστής στο αντίπαλο καλάθι. Να υπάρξουν διάδρομοι. Να υπάρξει κίνηση μακριά από την μπάλα. Να υπάρξει χώρος κοντά στο καλάθι για pick’n’roll δράσεις και συνεχόμενα cuts. Όταν έχεις έναν guard που όχι απλώς δεν σουτάρει τρίποντα, αλλά δεν είναι ούτε επιθετικός προς το καλάθι, ούτε απειλεί από μέση απόσταση, τότε πως γίνεται να κάνεις λόγο για spacing; Πως θα εκματελλευτείς τους γαμημένους τους χώρους όταν ο χειριστής σου δεν μπορεί να εκτελέσει μετά από ντρίμπλα και ταυτόχρονα δεν μπορεί να επιτεθεί στο καλάθι μιας και δεν διαθέτει κάθετο παιχνίδι; Τι να το κάνεις το spacing όταν το under πάει σύννεφο; Είναι δεδομένο πως σε μια τέτοια συνθήκη η αντίπαλη άμυνα θα κλείσει μέσα. Και αυτό θα δημιουργήσει μια στατική επίθεση, που θα ψάχνει λύσεις μέσα από plays που δεν μπορούν να αποφέρουν νίκες σε κλειστά παιχνίδια που η μπάλα καίει.
Η motion επίθεση απαιτεί από τον εκάστοτε χειριστή να είναι μονίμως επιθετικός προς το καλάθι. Η καλύτερη τέτοια όλων των εποχών, αυτή των Spurs του Popovich είχαν μόνιμα σε αυτό τον επιθετικό ρόλο τον Parker και τον Ginobili. Όπως επίσης και ο Ζέλικο πάντα έδινε την μπάλα σε χειριστές που ήταν μονίμως επιθετικοί προς το καλάθι, δημιουργώντας αμυντική ανισορροπία στην αντίπαλη άμυνα.
Από τον Bodiroga και τον Lakovic μέχρι τον Διαμαντίδη, τον Σπανούλη και τον Saras και μετέπειτα τον Σλούκα, τον Bogdanovic και τον De Colo, o Ζέλικο πάντα έδινε την μπάλα σε παιδιά που μπορούσαν να δημιουργήσουν αμυντική ανισορροπία και να εκμεταλλευτούν ιδανικά τον χώρο που δημιουργούσαν για αυτούς οι συμπαίχτες τους.
Βλέπετε δεν είναι θέμα “σκεπτόμενου μπάσκετ” (καθόλου τυχαίο που αυτός ο όρος δημιουργήθηκε από τους δημοσιογράφους τα στείρα χρόνια του Παναθηναϊκού στην μετά Ομπράντοβιτς εποχή), να θες στις ομάδες σου guards που μπορούν να τα “κολλήσουν” από παντού και να κουβαλήσουν στους ώμους τους την ομάδα. Στον Παναθηναϊκό στην μετά Διαμαντίδη εποχή είχε παρερμηνευτεί όλο αυτό και είχε δημιουργηθεί μια ψεύτικη εικόνα, ένα θλιβερό αφήγημα θα έλεγα ότι δεν πειράζει αν ο χειριστής σου δεν είναι τόσο καλός εκτελεστικά.
Αυτή η λογική πάει κόντρα στο ίδιο το άθλημα και την φύση του. Το άθλημα λέγεται μπάσκετ και σκοπός του είναι να μπει η μπάλα στο καλάθι. Όλοι μας μεγαλώσαμε με την εικόνα κάποιου ινδάλματος να σκοράρει ένα μεγάλο καλάθι. Είτε αυτό είναι το the Shot του Jordan, είτε η εμφάνιση του Lebron μέσα στο Garden το 2012, είτε το σουτ του Irving το 2016, είτε εκείνο του Leonard απέναντι στους 76ers το 2019, είτε είναι οι 82 πόντοι του Kobe, είτε το “ξάπλωμα” του Saras στον Teodosic στον ημιτελικό του 2009, είτε το “βάλτο αγόρι μου” το 2005, είτε το τρίποντο του Σπανούλη που σίγασε το ΟΑΚΑ το 2016.
Αυτές οι εικόνες είναι που μας έκαναν να αγαπήσουμε το άθλημα. Είναι στην φύση του αθλήματος λοιπόν ο εκάστοτε ηγέτης να μπορεί να κουβαλήσει την ομάδα του όταν εκείνη το χρειαστεί. Άρα ο ηγέτης θα πρέπει εκτός από πνευματικά επαρκής να είναι και εκτελεστικά ικανός για να μπορέσει να κρίνει με τα σουτ τέτοια παιχνίδια.
Ο Καλάθης λοιπόν δεν ήταν τίποτα από τα δύο και αυτός ήταν ακριβώς ο λόγος που απέτυχε στον Παναθηναϊκό. Γιατί του ζητήθηκε να κάνει την ομάδα και πάλι νικήτρια σε μια πολύ δύσκολη περίοδο, μακριά από την ασφάλεια του Ζέλικο και του Διαμαντίδη και απέτυχε.
Δεν μπορώ λοιπόν να βρω λέξεις για να περιγράψω πόσο λάθος θα ήταν με ενδεχόμενη επιστροφή του Νικ Καλάθη στην ομάδα στον ίδιο ρόλο στον οποίο απέτυχε επί πέντε σερί χρόνια. Το να κάνεις τα ίδια πράγματα και να περιμένεις διαφορετικά αποτελέσματα είναι δείγμα ηλιθιότητας και τρέλας όπως σωστά έχει επισημάνει ο Einstein.
Όμως στον Παναθηναϊκό του Δ. Γιαννακοπούλου που εν έτει 2022 παίρνει αποφάσεις ο Αργύρης Πεδουλάκης όλα είναι πιθανά. Μόνο ένας πραγματικά κολλημένος στο μπάσκετ μια άλλης δεκαετίας θα έδινε την ηγεσία αυτού του νέου ρόστερ σε έναν αθλητή με τα χαρακτηριστικά του Καλάθη, την στιγμή που έχει αποτύχει ήδη στα prime του χρόνια να ηγηθεί μιας ίδιας κατάστασης.
Μόνο ένας που πραγματικά δεν έχει εικόνα από την εξέλιξη του αθλήματος και το τι ζητάει αυτό πλέον από τους χειριστές. Μόνο ένας που φοβάται να φέρει Αμερικανούς μη τυχόν και δεν μπορεί να τους ελέγξει γιατί μωρέ είναι και τρελιάριδες αυτοί οι Αμερικανοί και τους ενδιαφέρει μόνο το χρήμα.
Είναι τρελό λοιπόν τρία χρόνια μετά να ξαναμπαίνουμε στην ίδια θλιβερή διαδικασία. Να αναλωνόμαστε σε συζητήσεις για τον Καλάθη και για το τι παίχτες πρέπει να φέρει γύρω του η ομάδα.
Είναι θλιβερό ότι σαν Παναθηναϊκοί έχουμε μείνει προσκολλημένοι σε αυτόν τον παραλογισμό και αρνούμαστε να δούμε στην ομάδα παίχτες υψηλού επιπέδου που μπορούν να βάλουν φωτιά στο ΟΑΚΑ και να μετατρέψουν την ομάδα σε νικήτρια.
Είναι τραγελαφικό να περιμένουμε από τον Ράντονιτς να στήσει μια ομάδα λειτουργική στο μισό γήπεδο έχοντας ως κύριο εκφραστή της επίθεσης τον Νικ. Του Ράντονιτς, που πάει αποκλειστικά στο σετ και στέλνει συνεχώς την μπάλα στο post!
Δεν ξέρω πως μπορω να το εξηγήσω καλύτερα, όμως με πληγώνει βαθιά που η ομάδα μου πηγαίνει συνεχώς σε ακατάλληλες επιλογές που παραβιάζουν την λογική. Δεν γίνεται όλες οι ομάδες παγκοσμίως να έχουν τουλάχιστον έναν combo guard που ηγείται της όποιας προσπάθειας και εσύ να έχεις τον Καλάθη και τον Lee και να συζητάς πως θα πρέπει να βρεις παίχτες που δεν ζητάνε την μπάλα στα χέρια τους για να κολλάνε με τον Καλάθη και πως ο Παπαπέτρου θα πρέπει να πάει στο 4 για να μην χαλάει το spacing και άλλα τέτοια κουφά.
Αηδίες!
Όλα αυτά είναι αηδίες. Μια οποιαδήποτε φυσιολογική ομάδα θα έπαιρνε δύο καλούς combo guard στα λεφτά του Καλάθη (o Wanamaker και ο Vildoza είναι ελεύθεροι και στο NBA το κασέ τους ήταν στα 700k), θα έβρισκε και έναν off ball guard (Matt Thomas-Kuric κλπ) και θα κρατούσε και τον Lee σε ρόλο υπασπιστή, ενώ δεν θα υπήρχε κανένα πρόβλημα με την παρουσία του Παπαπέτρου/Χεζόνια στο 3 ή ενός post up ψηλού τύπου Gudaitis στο 5.
O Παναθηναϊκός έχει την ανάγκη να παίξει μετά από πολλά χρόνια πραγματικό μπάσκετ. Να βρει τον κατάλληλο προπονητή και τους κατάλληλους μπασκετμπολίστες για να θυμίσει στον κόσμο του ποιες είναι οι πραγματικές glory days αυτού του τμήματος.
Όμως αυτό δεν μπορεί να συμβεί στον Παναθηναϊκό που τις αποφάσεις τις παίρνει ο Αργύρης ο Πεδουλάκης και που για ηγέτη επιλέγουν ξανά τον 33χρονο Καλάθη (ο οποίος δεν κατάφερε να κάνει την διαφορά ούτε στην Μπαρτσελόνα των εκατομμυρίων και των κορυφαίων συμπαιχτών, αλλά εντάξει εδώ είμαστε πεπεισμένοι ότι είναι ο κατάλληλος για τον Παναθηναϊκό).
Αυτό δεν μπορεί να συμβεί στον Παναθηναϊκό του Δ. Γιαννακόπουλου.
Ο Καλάθης ότι ήταν να προσφέρει στον σύλλογο το προσέφερε. Ο καθένας μπορεί να τον κρίνει δαιφορετικά. Προσωπικά θεωρώ πως η προσφορά του ήταν εξωφρενικά μικρή αν αναλογιστούμε τα χρήματα που πήρε από το τμήμα και την στήριξη που έλαβε από τον κόσμο. Όμως πάντα έδινε ότι μπορούσε. Κανείς δεν μπορεί να τον κρίνει για αυτό. Ήταν λάθος του συλλόγου που τον επέλεξε για αυτό τον ρόλο και όχι του Νικ που τον αποδέχθηκε. Ένα λάθος που το πληρώνει μέχρι σήμερα μιας και ο Παναθηναϊκός απέχει από τα Final-4 εδώ και μια δεκαετία. Ο Νικ αποδεδειγμένα δεν μπόρεσε να επαναφέρει αυτό τον σύλλογο εκεί που του αρμόζει η ιστορία του. Αν αυτό δεν έγινε την περίοδο 2015-2020, τότε είναι αστείο να περιμένουμε ότι θα συμβεί την περίοδο 2022-2025.
ΟΧΙ Καλάθη με Κόστα Ρίκα λοιπόν.